Experts AW Kajak Studiedag Passende Perspectieven - 8 juni 2023

Jac-de-Bruijn-dagvoorzitter

Jac de Bruijn

Dagvoorzitter - adviseur, schrijver en toezichthouder; tot voor kort o.a. lid van de raad van bestuur/hoofd behandeling Stichting Prisma & docent aan de opleiding Arts Verstandelijk Gehandicapten ErasmusMC.

De Academische Werkplaats Kajak: professionals uit de LVB-zorg en de jeugd-Ggz verbinden, ontwikkelen en verspreiden samen kennis 

Samen met Sammy Roording en Marielle Dekker, programmaleiders van de Academische Werkplaats Kajak, heet de dagvoorzitter u van harte welkom!

Sammy Roording

Prof dr. Floortje Scheepers, Keynote spreker - Hoogleraar Innovatie in de GGz/psychiater, UMC Utrecht/KC Phrenos

Jongeren met een LVB en meervoudige problematiek zijn niet in een hokje te plaatsen. De Netwerk Intake helpt hulpverleners breder te kijken, aan te sluiten bij het verhaal en de behoefte van jongeren en resourcegroepen te mobiliseren om herstel te bevorderen. Floortje Scheepers zal stilstaan bij de principes en achtergrondtheorie van de Netwerk Intake en wat hiermee op micro–, meso– en macroniveau kan veranderen.

Thérèse van Amelsvoort

Prof dr. Thérèse van Amelsvoort, Keynote spreker - Bijzonder hoogleraar Transitiepsychiatrie/psychiater, Maastricht UMC/Mondriaan/Koraal

Tijdens deze presentatie zal ingegaan worden op de specifieke uitdagingen tijdens de transitiefase naar volwassenheid, waarbij zowel organisatorische als klinische aspecten aan bod komen. Wat zijn belemmerende en beschermende factoren, en waar moet bij de LVB doelgroep speciaal opgelet worden?

Noortje Blijlevens

Noortje Blijlevens in gesprek met Heidi van Helden, GZ-psycholoog/systeemtherapeut, Herlaarhof samen met ervaringsdeskundige

Gesprek: mijn weg naar volwassenheid & volwassenenzorg

De  ervaringsdeskundige heeft deelgenomen aan het wetenschappelijk onderzoek Transitie Journeys waarin ervaringen verzameld worden van cliënten met een licht verstandelijke beperking en psychische problematiek die de overgang maken naar volwassenheid en volwassenenzorg. In het gesprek zal o.a. ingegaan worden op de ervaringen van deze ervaringsdeskundige in deze transitieperiode en de relatie tussen haar ervaringen en de wijze waarop de zorg in Nederland georganiseerd is. Daarnaast zal er gesproken worden over de lessen die te trekken zijn uit deze ervaringen ten aanzien van passende ondersteuning bij deze overgang. Het gesprek heeft een interactief karakter. De aanwezigen zullen betrokken worden bij het gesprek, o.a. door middel van vragen.

Michel van den Bogaard

Michel van den Bogaard samen met ouders van patiënt, Klinisch psycholoog en psychotherapeut, Herlaarhof

Workshop 1: Psychose. Leren uit ervaringen van ouders (inhoudelijk en organisatorisch)

In gesprek met de ouders van een kind dat al jong voor het eerst psychotisch decompenseerde, staan we met elkaar stil bij: 

  • wat dat voor hen en de andere kinderen betekende; 
  • hoe zij daarmee probeerden om te gaan; 
  • de rol van professionals.  

Vervolgens trekken we met elkaar lessen (inhoudelijk en organisatorisch), rekening houdend met de ervaringen en zorg/praktijkstandaarden psychose

Josje Oude Sanderick

GZ-psycholoog, Karakter

Workshop 2: Exposure behandeling bij Angst en LVB

In deze interactieve workshop wordt ingegaan op de aanpassingen voor LVB tijdens het behandelen van jeugdigen met angstproblematiek. Wat helpend voor hen is om angstklachten aan te gaan, wat dat vraagt van de omgeving en wat dat vraagt dat van behandelaren.

Dr. Anika Bexkens,

Klinisch psycholoog, GGz Delfland

Workshop 2: Exposure behandeling bij Angst en LVB

Beschrijving zie hierboven

dr. Claudia Vingerhoets

Gedragswetenschapper ’s Heeren Loo/onderzoeker Maastricht University

Workshop 3: Transitie Journeys: onderzoek naar het perspectief van jongeren, ouders en hulpverleners op de transitie van jeugd- naar volwassenenzorg

In Nederland heeft ongeveer 6% van alle 15- tot 25-jarigen een licht verstandelijke beperking (LVB). Ongeveer 40% van alle jeugdigen met een LVB heeft daarbij psychische problemen, dat is een 2 tot 3 keer hoger risico in vergelijking tot leeftijdsgenoten zonder LVB. Jongeren met een LVB zijn vaak nog helemaal niet klaar om zelfstandig te leven rond hun 18e jaar. Hun niveau van sociale, cognitieve en praktische vaardigheden komt gemiddeld genomen namelijk overeen met een ontwikkelingsleeftijd tussen de 9 en 13 jaar. De combinatie van een LVB én psychische problematiek maakt deze transitiefase extra kwetsbaar. Bovendien is de overgang naar of het vinden van gepaste volwassenenzorg en -hulpverlening vaak lastig en een deel van de jongeren verdwijnt dan ook uit beeld. Om dit voorkomen is goede samenwerking tussen verschillende partijen en integrale kennis noodzakelijk. Het doel van het  onderzoek Transitie Journeys is om meer inzicht te krijgen in factoren die de hulpverlening in deze transitiefase bevorderen of belemmeren. Hierin hebben we het perspectief van de jongeren zelf, ouders en hulpverleners gecombineerd. Deze kennis vormt de basis voor de ontwikkeling van tools en activiteiten binnen AW Kajak werkgroepen waarmee professionals beter toegerust zullen worden om deze jongeren en hun ouders te ondersteunen in deze uitdagende periode in hun leven.

dr. Sophie Leijensdorff, Onderzoeker Maastricht University/@ease

Gedragswetenschapper ’s Heeren Loo/onderzoeker Maastricht University

Workshop 3: Transitie Journeys: onderzoek naar het perspectief van jongeren, ouders en hulpverleners op de transitie van jeugd- naar volwassenenzorg

Beschrijving zie hierboven

Merel Ravenhorst

Kinder- en jeugdpsychiater, Youz/De Banjaard

Workshop 3: Transitie Journeys: onderzoek naar het perspectief van jongeren, ouders en hulpverleners op de transitie van jeugd- naar volwassenenzorg

Beschrijving zie hierboven

Dr. Jolanda Douma

Onderzoekscoordinator Landelijk Kenniscentrum LVB/

Workshop 4: Suïcide en suïcidepreventie bij jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB

Jeugdigen en (jong)volwassenen met een LVB lijken gevoeliger voor suïcidaliteit dan leeftijdgenoten zonder een LVB. Maar er is nog weinig over deze problematiek bij deze ‘doelgroep’ bekend, terwijl de handelingsverlegenheid groot is. Wat weten we inmiddels over dit onderwerp vanuit de wetenschappelijke literatuur en praktijkervaringen over cijfers, risico- en beschermende factoren? En waar moet je rekening mee houden en hoe moet je handelen als een cliënt/patiënt met een LVB suïcidale uitspraken doet of gedrag laat zien? Tijdens deze workshop gaan we hier dieper op in en mee aan de slag o.a. aan de hand van casuïstiek. 

Maarten Sterk

Sociaal-psychiatrisch verpleegkundige, 's Heeren Loo

Workshop 4: Suïcide en suïcidepreventie bij jeugdigen en (jong)volwassenen met een LVB

Beschrijving zie hierboven

Borg Vodegel

Sociaal-psychiatrisch verpleegkundige, Koraal/De La Salle

Workshop 5: (H)erkennen van een depressie en persisterende stemmingsstoornis bij jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB

Na een korte inleiding over het belang van het tijdig herkennen van een stemmingsstoornis, en het voorkomen van onderdiagnostiek, volgt een interactieve workshop over de bijzonderheden van een depressie en persisterende stemmingsstoornis bij jeugdigen en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking. Dit zowel op het gebied van symptomatologie alsook hoe zich dit uit in de dagelijkse klinische presentatie bij deze doelgroep

Esther Moonen

Verpleegkundig specialist GGZ, Koraal/De Hondsberg

Workshop 5:(H)erkennen van een depressie en persisterende stemmingsstoornis bij jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB

Beschrijving zie hierboven

Sammy Roording

Klinisch neuropsycholoog, Karakter

Workshop 6: De (on)zin van psycho-educatie over LVB bij jongeren, hun ouders en (jong)volwassenen

Vier verschillende psycho-educatie modules (De Ollie-methode, Weet van je kan, Beautiful Me! en Straatwijzer) zullen kort worden toegelicht, waarna middels verschillende oefeningen uit de diverse modules, praktijkvoorbeelden en stellingen zal worden stilgestaan bij de nut en noodzaak van het geven van psycho-educatie over het hebben van een (kind met een) LVB. Hierbij zullen voor- en nadelen besproken worden. Daarnaast zal worden ingegaan op belangrijke randvoorwaarden waaraan voldaan moet worden bij het geven van psycho-educatie over LVB, t.a.v. kenmerken van de cliënt zelf, de omgeving en de behandelcontext (o.a. in meer of mindere mate online / blended psycho-educatie).

Nicole Jeunet

Orthopedagoog, Amarant

Workshop 6: De (on)zin van psycho-educatie over LVB bij jongeren, hun ouders en (jong)volwassenen

Beschrijving zie hierboven

Marlies Ezendam

Beleidsmedewerker, Trajectum

Workshop 6: De (on)zin van psycho-educatie over LVB bij jongeren, hun ouders en (jong)volwassenen

Beschrijving zie hierboven

Kirsten Wolthuis

Beleidsmedewerker, Trajectum

Workshop 6: De (on)zin van psycho-educatie over LVB bij jongeren, hun ouders en (jong)volwassenen

Beschrijving zie hierboven

Loïs de Rooij

Loïs de Rooij samen met ervaringsdeskundige ouder/co-trainer, Gedragsdeskundige/onderzoeker Koraal

Workshop 7: Reguleren doen we Samen!

Ouders en kinderen uit gezinnen die kampen met een opeenstapeling van problemen hebben relatief vaak ingrijpende jeugdervaringen (ACEs) meegemaakt. Bovendien is er vaak een gebrek aan positieve jeugdervaringen die de negatieve gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen kunnen verminderen en de kans op veerkrachtig functioneren kunnen versterken. In het programma Samen Reguleren! volgen ouders bij wie sprake is van een ontregeling in het gezin, als gevolg van problemen op meerdere levensgebieden, een groepsgerichte training van 12 bijeenkomsten. In de groepsbijeenkomsten wordt samengewerkt aan:  

  • Het creëren van meer bewustwording van lichamelijke sensaties en automatische reacties in de interacties tussen ouder en kind;  
  • Het versterken van zelfregulatievaardigheden van ouders, zodat zij deze door middel van co-regulatie kunnen doorgegeven op hun kinderen;  
  • Het samenbrengen van gelijkgestemde ouders met als doel het stimuleren van ervaringen delen, begrip en herkenning vinden bij elkaar en het vergroten van hun ervaren sociale steun. 
     

Binnen deze workshop gaan we in op het belang van zelf- en co-regulatie voor het veerkrachtig functioneren van gezinnen die kampen met een opeenstapeling van problemen. Daarnaast wordt stilgestaan bij de ervaringen en opbrengsten van de training tot nu toe. Hierbij zal een trainer (professional) aanwezig zijn die deelnemers een stukje uit de praktijk kan laten ervaren. Ook wordt stilgestaan bij de ervaringen van ouders die al hebben meegedaan met de training en nu als ervaringsdeskundige co-trainer aansluiten bij volgende trainingen. 

Karen Appelboom-Geerts

Klinisch psycholoog, opleider en supervisor VGCt

Workshop 8: Cognitieve gedragstherapie op maat voor jeugdigen met een LVB en psychiatrische problematiek: Een goed begin is het halve werk

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (LVB) vormen een bijzonder heterogene doelgroep, die kwetsbaar is voor achterstand en scheefgroei in ontwikkeling en het ontwikkelen van psychiatrische problematiek. Gezien deze kwetsbaarheden is effectieve behandeling essentieel, tegelijkertijd echter zijn er zeer weinig bewezen effectieve interventies beschikbaar. Recente bevindingen suggereren dat jeugdigen met LVB kunnen profiteren van CGT, een behandelvorm welke de eerste keuze is bij de behandeling van veel psychiatrische problematiek bij normaalbegaafde leeftijdgenoten. Vanwege de unieke kenmerken van LVB en omdat er grote verschillen zijn tussen LVB jeugdigen onderling, zijn aanpassingen aan CGT behandelingen nodig, waarbij er rekening gehouden wordt met hun mogelijkheden en specifieke behoeftes. De werkgroep ‘CGT bij LVB en Psychiatrie’ van de Academische Werkplaats Kajak heeft de bestaande kennis en ervaringen op het gebied van CGT bij jeugdigen met een LVB in kaart gebracht en een handreiking en een e-learning voor de klinische praktijk samengesteld. Het doel van deze workshop is om hulpverleners die met LVB-jeugd werken te informeren en stimuleren om de vertaalslag van gebruikelijke CGT naar CGT voor LVB-jeugd te maken aan de hand van deze handreiking, en handvatten te bieden om die vertaalslag te kunnen maken. 
 
De workshop bestaat uit twee gedeelten: deel 1) theoretisch kader, deel 2) live supervisie 
In deel 1 wordt besproken welke kenmerken specifiek bij LVB-jeugd met psychopathologie aanpassingen vergen van de behandelaar en hoe behandelaren kunnen inspelen op deze kenmerken bij het aanpassen van CGT, door gebruik te maken van een LVB-geïnformeerde casus conceptualisatie. Dit zal geïllustreerd worden aan de hand van enkele voorbeelden om de deelnemers te inspireren. 
In deel 2 vindt een openbare plenaire supervisie plaats, waarbij een van te voren ingebrachte casus besproken zal worden. De supervisant zal kort zijn of haar casusconceptualisatie presenteren, waarna het samen met de supervisor doorgenomen wordt en vervolgens zullen de vragen van de supervisant bij deze casus besproken worden.  

Zou u graag uw casus besproken willen hebben? Neem dan contact op met Sammy Roording (via info@awkajak.nl). U wordt beloond met mooie inzichten en een aardigheidje

Anke Heinemann

Klinisch psycholoog, supervisor VGCt

Workshop 8: Cognitieve gedragstherapie op maat voor jeugdigen met een LVB en psychiatrische problematiek: Een goed begin is het halve werk

Beschrijving zie hierboven